Παρασκευή 25 Μαρτίου 2011

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ (συνέχεια)

Τὰ ὃσα ἒχουν γραφεῖ μέχρι τώρα, ἀποτελοῦν μιὰ γενικὴ ἀναφορὰ σχετικὰ μὲ τὴ Β.Μ., γιὰ ὃσους δὲν ἒχουν κάποια ἰδιαίτερη σχέση μὲ τὴ μουσικὴ αὐτὴ, ποὺ θέλουμε δὲν θέλουμε, ἒχει συνδεθεῖ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Ἐλληνικῆς Ὀρθοδοξίας γιὰ πολλούς -πολλούς αἰῶνες! Ἠ πρόθεση μου, εἶναι νὰ συνεχίσω μὲ περισσότερες λεπτομέρειες - περιγραφές - ἐξηγήσεις σχετικὰ μὲ τὴ Β.Μ., ἒχοντας ὑπόψη πὼς θὰ χρειαστοῦν πολλές ἀναρτήσεις καὶ ἀρκετὰ μεγάλο χρονικὸ διάστημα γιὰ νὰ ὁλοκληρωθοῦν. Θὰ τὸ ἐπιχειρήσω πάντως.
   Πρὶν ὃμως ξεκινήσω αὐτὲς τὶς ἀναρτήσεις, θὰ παραθέσω ἀποσπάσματα ὁμιλίας τοῦ ἀειμνήστου ΣΤΡΑΤΗ ΜΥΡΙΒΗΛΗ (ποὺ ἒγινε στὴν Αθήνα τὴν 1η Μαρτίου τοῦ 1953 στὴν αἲθουσα "Παρνασσός"), ὁ ὁποῖος εἶχε διατελέσει πρόεδρος τοῦ Συλλόγου Φίλων Β.Μ. Τὰ λόγια του ἐξακολουθοῦν νὰ εἶναι ἐπίκαιρα ἀκόμα καί σήμερα!
" Δὲν ὑπάρχει ἀμφιβολία πῶς ὁ αἰῶνας ποὺ περνᾶμε (19ος) εἶναι ἓνας αἰῶνας ἀκατανοησίας. Ἂν ἢμουν ἱστορικός θὰ τὸν ὀνόμαζα Αἰῶνα τοῦ πύργου τῆς Βαβέλ.....Ὃλοι κουβαλᾶμε πέτρες γιὰ τὸ νέο πύργο τῆς Βαβέλ, ποὺ εἶναι ὁ μηχανικὸς (σημ. :σήμερα θὰ ἒλεγε "τεχνολογικός") πολιτισμός μας. Μεγαλοφυής καὶ θρασύς πολιτισμός πού κτίζει τὸν πύργο του ἐνάντια στὸ Θεὸ ......" "Μέσα σ' αὐτὴ τὴ θύελλα τοῦ πνεύματος, τοῦ ἀτσαλιοῦ καὶ τοῦ αἲματος, κάθε ἂτομο, ὃπως καὶ κάθε ἒθνος, ἀγωνίζεται μὲ ὃλα τὰ μέσα γιὰ νὰ κρατηθεῖ ὂρθιο, νὰ μὴ πέσει, νὰ μὴ σαρωθεῖ ἀπὸ τὸν ἀνεμοστρόβιλο ......" "Ὃμως ἓνας ἂνθρωπος, ἓνας λαός, ἓνα ἒθνος, δὲν ἐξαφανίζεται μονάχα μὲ τὴ φωτιὰ καὶ μὲ τὸ σίδερο. Δὲν ἐξαφανίζεται μόνο μὲ τὸ χάσιμο τῆς ζωῆς του. ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΠΙΟ ΣΙΓΟΥΡΑ ΜΕ ΤΟ ΧΑΣΙΜΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ ΤΟΥ. Τῆς ψυχῆς του τῆς ἀτομικῆς, τῆς ψυχῆς του τῆς ὁμαδικῆς. Τί σημαίνει χάνω τὴν ψυχὴ μου? Θὰ πεῖ χάνω τὴν οὐσιαστικὴ μου ὓπαρξη! Ἀλλὰ γιὰ νὰ μὴ χάσω τὸν ἐαυτὸ μου, πρέπει νὰ γνωρίσω τὸν ἐαυτὸ μου..... " "Γιὰ νὰ γνωρίσουμε τὸν Ἐλληνικὸ ἐαυτὸ μας, πρέπει νὰ συνειδητοποιήσουμε τὰ στοιχεῖα ἀπὸ τὰ ὁποῖα ἀποτελεῖται ἡ ψυχοπνευματικὴ μας προσωπικότητα ..... ""Τὰ στοιχεῖα αὺτὰ συνθέτουν τὴν ἑλληνικότητα μας τὴ σημερινὴ καὶ πλουτίζονται ἀδιάκοπα μέσα στὴν ἱστορικὴ πορεία τοῦ ἒθνους, μὲ νέο πλῆθος ὰπὸ βιώματα, ἱστορικὰ καὶ βιολογικὰ...... " ".....ἓνα ἀπὸ αὐτὰ τὰ στοιχεῖα .... εἶναι γενικὰ ἡ μουσικὴ μας, ἡ μουσικὴ τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ, καὶ πιό εἰδικὰ ἓνα μέρος ἀπ'αὐτὴ τὴ μουσικὴ. Ἡ θρησκευτικὴ Ἑλληνικὴ Μουσικὴ. Ἡ προσευχητικὴ. Ἡ λατρευτικὴ μουσικὴ. Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ....." "Ἒτσι, ἢ ἐξακολουθοῦμε νάμαστε ἑλληνοχριστιανοὶ, ὃπως μᾶς διέπλασε μὲ ἐπεξεργασία 1650 χρόνων τὸ Βυζάντιο, ὁπότε θὰ ἐξακολουθοῦμε νὰ ἒχουμε τὴ βυζαντινὴ θρησκευτικὴ τὲχνη, καθῶς καὶ τὴν τελετουργικὴ πομπὴ καὶ τὰ ἂμφια καὶ τὰ θρησκευτιὰ σύμβολα τοῦ Βυζαντίου ἢ ἁπλῶς θὰ πάψουμε νάμαστε Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι, ὁπότε ὁ καθένας θᾶναι ἐλεύθερος νὰ κάνει τοῦ κεφαλιοῦ του στὰ ζητήματα τῆς θρησκείας καὶ τῆς ἐκκλησίας, ὃπως γίνεται μὲ τὴν θρησκευτικὴ ἀναρχία τῆς ἀμερικανικῆς ἐθνολογικῆς πανσπερμίας. ΕΔΩ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ, ΥΠΟΠΤΑ ΡΗΓΜΑΤΑ καὶ ΝΟΘΕΙΕΣ ΔΕΝ ΧΩΡΑΝΕ.
   Εἶναι μοιραῖο γιὰ τὸ Ἒθνος μας, τὰ θρησκευτικὰ του ζητήματα νᾶναι ἀδιάσπαστα συνδεδεμένα μὲ τὴν ἱστορικὴ μοῖρα τοῦ λαοῦ μας. Ἡ Ἑλληνικὴ Ὀρθοδοξία, εἲτε τὸ θέλουμε εἲτε ὂχι, ἒχει ταυτιστεῖ μὲ τὴν Ἐθνικὴ μας ὑπόσταση, ἢγουν μὲ τὴν ἐλευθερία μας" 
      Καὶ αφοῦ ἀναπτύσσει καὶ περιγράφει τοὺς ἱσχυρούς δεσμοὺς μεταξὺ ὀρθοδόξου πίστεως καὶ ἑλληνικοῦ ἒθνους, ὁ Στρατῆς Μυριβήλης, συγκρίνει ἂλλους λαούς, ποὺ κρατοῦν τὶς παραδόσεις τους, μὲ πολλούς Ἓλληνες ποὺ μετὰ μανίας μιμοῦνται ξενόφερτα ἢθη καὶ ἒθιμα, καὶ καταλήγει :
" Κι ἐμεῖς ἒχουμε, ὂχι πιὰ σὰν μουσειακὸ θησαυρὸ, ἀλλὰ ΟΛΟΖΩΝΑΝΟ ΘΗΣΑΥΡΟ στὸ στόμα καὶ στὴ καρδιὰ τὼν ἑκατμυρίων Ἑλλήνων : τὰ ἱερὰ τροπάρια. Τροπάρια ποὺ τάγραψαν, τὰ μελοποίησαν καὶ τὰ ἒψαλλαν μέσα στὴν Ἁγία Σοφία μεγάλοι ποιητές καὶ μουσικοσυνθέτες, ποὺ ἀνάμεσα τους ὑπῆρξαν ἀκόμη καὶ αὐτοκράτορες καὶ πρωθυπουργοὶ τοῦ Βυζαντίου, οἱ ὁποῖοι τὰ ἒψαλλαν ἒτσι μὲ τὸν λαὸ. Ἒρχονται οἱ βραδυές τῶν χαιρετισμῶν, ἒρχονται οἱ νύχτες τῆς ἑβδομάδος τῶν Παθῶν καὶ οἱ έκκλησίες δὲν χωρᾶνε τοὺς ὀρθοδόξους ποὺ ψάλλουν μαζὶ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες μας, τοὺς ἲδιους στίχους, τὴν ἲδια μουσικὴ, τὰ ἲδια "τραγούδια τοῦ Θεοῦ",  ὃπως τάλεγε ὁ Παπαδιαμάντης, μὲ τὸν ἲδιο τρόπο, ποὺ μᾶς παράδοσαν στόμα μὲ στόμα ὃλες οἱ γενεές τῶν φτωχῶν καὶ ἁπλοϊκῶν ψαλτάδων ἀπὸ τὰ χρόνια τοῦ Βυζαντίου ὣς τὰ χρόνια μας".

   Αὐτὰ καὶ πολλὰ ἂλλα ἒλεγε ὁ Μυριβήλης πριν ἀπὸ 60 τόσα χρόνια, λόγια ποὺ ἐξακολουθοῦν ἀκόμη καὶ σήμερα νὰ ἠχοῦν ἐπίκαιρα, καὶ νὰ μᾶς καλοῦν νὰ φυλάξουμε ὣς κόρην ὀφθαλμοῦ τὴν θαυμάσια παραδοσιακὴ μας Ἐκκλησιαστικὴ Βυζαντινὴ Μουσικὴ.

2 σχόλια: