ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ - ΓΕΝΙΚΑ (συνέχεια)

  Ποιά εἶναι αὐτὰ τὰ στοιχεῖα γιὰ τὰ ὁποῖα δὲν ἒχουμε ἀμβιβολίες ? Εἶναι βέβαιο πώς ἡ Β.Μ. καλλιεργήθηκε περισσότερο στὴν Κων/πολη, ἡ ὁποία ἢταν ἡ ἓδρα τοῦ αὐτοκράτορα. Κάποιοι ἀπὸ τοὺς αὐτοκράτορες ἀσχολήθηκαν οἱ ἲδιοι μὲ τὴ μουσικὴ καὶ τὴν ὑμνογραφία, ὃπως π.χ. ὁ Λέοντας ὁ Στ΄ο Σοφός, στὸν ὁποῖο ἀποδίδεται ἡ συγγραφὴ τοῦ κειμένου τῶν Ἐωθινῶν Δοξαστικῶν. [Αὐτὰ εἶναι συνολικὰ 11, ἓνα ἀπὸ αὐτὰ ψάλλεται κάθε Κυριακὴ, ἐκτός τῶν περιόδων τοῦ Τριωδίου (ἀπὸ τῆς Κυριακῆς Τελώνου καὶ Φαρισσαίου μέχρι τὸ πρωϊ τοῦ Μ. Σαββάτου) καὶ τοῦ Πεντηκοσταρίου (ἀπὸ τὸ Πάσχα μέχρι τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς)].

     Ἐπίσης στὴν Κων/πολη ἢταν (καὶ εἶναι) ἡ ἑδρα τοῦ Πατριαρχείου, ποὺ ἀποτελοῦσε τὸ κέντρο κάθε πνευματικῆς καὶ καλλιτεχνικῆς θρησκευτικῆς κίνησης. Οἱ πρωτοψάλτες τοῦ Πατριαρχείου τῆς Κων/πολης εἶναι ἱστορικὰ πρόσωπα, ἐπιφορτισμένα μὲ μιὰ μεγάλη ἀποστολὴ καὶ εὐθύνη. Εἲχαν τὴν  εὐθύνη νὰ τηρηθεῖ ἡ Μουσικὴ Παράδοση τῶν αἰώνων, νὰ συνεχισθεῖ καὶ νὰ ἐμπνέει τὸν Ὀρθόδοξο Χριστιανό.

     Εἶναι λογικὸ καὶ ἀναμενόμενο νὰ θεωροῦμε ὃτι τὸ Πατριαρχεῖο ὑπῆρξε (καὶ ἐξακολουθεῖ νὰ εἶναι) ὁ φύλακας τῆς Παράδοσης,  ποὺ δὲν ἐπέτρεπε παρεκκλίσεις καὶ νεωτερισμούς. Καινοτομίες καὶ νεωτερισμούς, θὰ μποροῦσαν νὰ πραγματοποιήσουν ψάλτες ἀπομακρυσμένων περιοχῶν, οἱ ὁποῖοι δὲν εἶχαν εὐθύνη, καὶ δὲν ἐλέγχονταν εὒκολα, ἀφοῦ φρίσκονταν σὲ μακρυνές περιοχές. Οἱ ψάλτες ὃμως τοῦ Πατριαρχείου, ἒπρεπε νὰ μένουν πιστοὶ στὰ παραδεδομένα. Θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ ρωτήσει : η Β.Μ. δὲν εἶχε καμιά ἐξέλιξη? Καὶ ἡ ἀπάντηση εἶναι πώς εἶναι πολύ φυσικὸ, ὃπως συμβαίνει μὲ ὃλες τὶς τέχνες, τὸ ἲδιο νὰ ἒχει παρατηρηθεῖ καὶ στὴ Β.Μ. Ἡ διαφορὰ ὃμως τῆς Β.Μ. συγκριτκὰ μὲ ἂλλα εἲδη μουσικῆς ἀλλὰ καὶ τὶς ἂλλες τέχνες, εἶναι πώς ἒπρεπε πάντα νὰ διατηρεῖ τὸν γνήσιο καὶ κατανυχτικὸ χαρακτῆρα της.

    Πιστεύουμε λοιπόν, ὃτι τὸ Πατριαρχικὸ λεγόμενο ὓφος, ἐκφράζει τὴν Παράδοση. Αὐτὸ τὸ στηρίζουμε, πέραν τῶν ὃσων ἀναφέρθηκαν πιὸ πάνω, στὸ ὃτι οἱ διασημότεροι πρωτοψάλτες τῶν τελευταίων 50 - 60 ἐτῶν, παρουσιάζουν πολλὰ κοινὰ στὸν τρόπο, στὸ ὓφος, μὲ τὸ ὁποῖο ἒψαλλαν (καὶ ψάλλουν κάποιοι ἀκόμα) ἢ οἱ μαθητές τους. Αὐτοί ὃλοι ἒχουν ἀντλήσει ἀπὸ τὴν ἲδια πηγὴ καὶ συγκεκριμένα ἀπὸ τὸν περίφημο Κωνσταντῖνο Πρίγγο, ἂρχοντα Πρωτοψάλτη τοῦ Πατριαρχείου. Ὁ Πρίγγος, ὁ ὁποῖος ἀπεδήμησε πρός Κύριον πρίν ἀπὸ περίπου 50 χρόνια, θεωρεῖται ὁ κορυφαῖος ψάλτης τοῦ 20οῦ αἰῶνα καὶ ἒθεσε τὴν προσωπικὴ του σφραγίδα στὴ Β.Μ. συνεχίζοντας μιὰ παράδοση πολλῶν αἰώνων!

    Γιὰ νὰ γίνει καλύτερα κατανοητὸ τὶ ἐννοῦμε μὲ τοὺς ὃρους : παράδοση, παραδοσιακὸ ἢ πατριαρχικὸ ὓφος, θὰ πρέπει νὰ ἀναφέρουμε μὲ ὃσο τὸ δυνατὸν λιγότερα λόγια, στὴν ἐξέλιξη τῆς Β.Μ. ἡ ὁποία εἶχε μια κατάληξη καὶ ταυτόχρονα μιὰ ἀρχὴ, μὲ τὴ μεγάλη Μεταρύθμιση ποὺ ἒγινε στὶς ἀρχές τοῦ 19ου αἰῶνα, δηλ. σχετικὰ πρόσφατα ἂν ἀναλογίστοῦμε τοὺς αἰῶνες ζωῆς τῆς Β.Μ.

(μὲ τὸ θέμα αὐτὸ, τῆς Μεταρύθμισης θὰ συνεχίσουμε στὴν ἑπόμενη ἀνάρτηση)